Bệnh loét sọc mặt cạo trên cây cao su là một vấn đề quan trọng trong ngành nông nghiệp và cây trồng cao su, đặc biệt vào mùa mưa. Bệnh này có thể gây nguy cơ lớn cho sản lượng mủ và đòi hỏi biện pháp phòng trị hiệu quả để bảo vệ nguồn thu nhập của nông dân.
Bệnh loét sọc mặt cạo trên cây cao su và tác nhân gây bệnh
Bệnh loét sọc mặt cạo, còn được gọi là sọc đen, thối mặt cạo, là một bệnh cây trồng nguy hiểm gây ra bởi nấm Phytophthora palmivora (Bult.) Bult, P. botryosa Chee và P. meadii Mc Rae. Mùa mưa là thời điểm nguy hiểm nhất cho bệnh loét sọc mặt cạo trên cây cao su. Trong thời kỳ này, bệnh có thể lan rộng nhanh chóng và gây thiệt hại đáng kể cho mặt cạo của cây. Bệnh này đã xuất hiện từ lâu và gây thiệt hại lớn cho ngành công nghiệp cao su.
Ở Việt Nam, các loại nấm chủ yếu gây bệnh là P. palmivora và P. botryosa. Chúng có khả năng xâm nhập cây qua những vết thương trên cây cao su, đặc biệt là sau khi cây vừa được cạo. Bệnh loét sọc mặt cạo có thể xâm nhiễm cây trong vòng 72 tiếng sau khi cạo, chính vì vậy, việc xử lý thuốc phòng trị sau mỗi lần cạo là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Triệu chứng và hậu quả
Triệu chứng ban đầu của bệnh loét sọc mặt cạo trên cây cao su có thể không rõ rệt và dễ bỏ sót. Những biểu hiện đầu tiên thường xuất hiện dưới dạng những sọc nhỏ hơi lõm vào có màu nâu nhạt, kéo dài song song với thân cây. Tuy màu sắc này không đậm đà, nhưng chúng có tiềm năng lớn để phát triển thành các mảng lớn hơn và gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cây cao su.
Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:
1. Vỏ cây thối nhũn: Các vết bệnh lan rộng và khiến vỏ của cây cao su bị thối nhũn. Điều này không chỉ làm cho cây trở nên yếu đuối, mà còn tạo ra điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập của các loài côn trùng gây hại.
2. Dịch màu vàng và mùi hôi thối: Các vết thương bị nhiễm bệnh thường tạo ra dịch màu vàng và có mùi hôi thối khá đặc trưng. Điều này cũng là một biểu hiện rõ ràng của bệnh loét sọc mặt cạo.
3. Sọc đen trên gỗ: Dưới vùng bệnh, gỗ cây cao su có thể xuất hiện sọc đen, đây là dấu hiệu rõ ràng của sự xâm nhập của nấm và bệnh đã gây hại đáng kể.
4. Mối mọt và gãy đổ cây: Nếu bệnh trở nặng, nó có thể làm cho cả mặt cạo bị hủy hoại, tạo điều kiện thuận lợi cho mối mọt xâm nhập và gây ra sự gãy đổ của cây cao su.
5. Mất diện tích mặt cạo và giảm sản lượng mủ: Hậu quả nghiêm trọng nhất của bệnh loét sọc mặt cạo là làm mất diện tích mặt cạo và giảm sản lượng mủ, có thể lên đến 100%.
Biện pháp phòng trị
1. Không cạo khi mặt cạo còn ướt: Cách quan trọng nhất để phòng trị bệnh là tránh cạo cây khi mặt cạo còn ướt. Điều này giúp loại bỏ điều kiện lý tưởng cho nấm xâm nhập.
2. Cạo đúng kỹ thuật và diệt cỏ dại: Thực hiện cạo cây theo kỹ thuật đúng, và đảm bảo diệt cỏ dại xung quanh cây cao su. Điều này giúp tạo điều kiện môi trường tốt hơn cho cây và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
3. Sử dụng thuốc phòng trị: Sử dụng sản phẩm như Mexyl MZ 72WP (8% metalaxyl + 64% mancozeb) pha trong nước và quét một băng rộng 2-3cm trên miệng cạo khi bệnh xuất hiện. Đây là biện pháp cụ thể để kiểm soát bệnh sau mỗi lần cạo.
Bệnh loét sọc mặt cạo trên cây cao su là một vấn đề cần được chú ý và quản lý cẩn thận để bảo vệ nguồn thu nhập của nông dân và duy trì ngành công nghiệp cao su. Việc thực hiện các biện pháp phòng trị hiệu quả có thể giúp giảm thiểu tác động của bệnh và duy trì sản lượng mủ ổn định.
Nguồn: Nông Nghiệp Việt Nam
